Hoe kennis en kunde te verzilveren tot kassa? Daarvoor dient het voorbeeld van het internationale verdienmodel van de Zandmotor. Jaap Flikweert van RoyalHaskoningDHV: “De Zandmotor is een voorbeeld van hoe te komen van kennis naar kunde naar kassa. Maar het laat ook zien dat het niet vanzelf gaat. De Zandmotor bleek een inspirerend voorbeeld voor de Britten, die op zoek waren naar een duurzame manier om een stuk van de kust met zand te beschermen.
Onderzoek door de WUR op de Zandmotor
Wicked problem
De situatie is als volgt: als je bij Hoek van Holland oversteekt, land je op de Britse kust. Die is al sinds de ijstijd aan het eroderen. Op een kritische plek bevinden zich twee dorpen en kritieke infrastructuur (gasterminal). De zeewering staat er op instorten. Als dat gebeurt is die niet te vervangen, zo is besloten. De dorpen zullen dus ooit landinwaarts moeten verplaatsen, maar daarvoor is er geen geld en geen beleid. Een ‘wicked problem’. Na een heftige storm in 2013 groeide de urgentie van de situatie. De kustmarge voor de gasterminal werd toen gehalveerd tot 10 meter. Operator Shell heeft ons toen ingeschakeld om een duurzame oplossing te vinden. De vraag was hoe de Zandmotor zou kunnen werken in de Britse context? Niet alleen technisch, maar ook qua governance en financiering? Uiteindelijk is er gekozen voor een zandige oplossing voor de kust die weliswaar geïnspireerd is door de Zandmotor, maar een stuk minder spectaculair wordt. In de publiek-private samenwerking speelde de businesscase een belangrijke rol om het vertrouwen te winnen van de klant. Van Oord heeft het uitvoeringscontract gewonnen. Over een maand begint de uitvoering, na drie maanden is de zandstrook klaar. Daardoor krijgen de twee dorpen meer tijd om naar oplossingen te zoeken. In de Britse context is het niet gelukt om geld te vinden voor onderzoek en monitoring. Gelukkig wilde de Nederlandse Partners for Water wel investeren in monitoring. Ondertussen gaan wij werken aan een digitale tweeling van de Zandmotor. En we gaan verder met studies om dit concept ook elders in de wereld toepasbaar te kunnen maken.
Paradigma shift in plaats van kaasschaafinnovatie
Conclusie: de Zandmotor wordt vertaald naar de lokale setting, omdat de klant het moet willen kopen. Het concept ‘Zandmotor’, en ook andere nieuwe modellen zoals slimme dijkbekleding, kan ik in Engeland verkopen omdat Nederland heeft geïnvesteerd in ‘radicale innovaties’ in plaats van innovaties die neerkomen op een beetje kaasschaven (want daarvoor zijn in Engeland ook drivers vanuit ‘efficiency’). Nederland kan daadwerkelijk zorgen voor een ‘paradigma shift’ vanwege het grote en erkende maatschappelijk belang van kust- en waterbeheer. Kortom: om ‘kassa’ vanuit export te genereren, moet Nederland blijven investeren in radicale innovaties, en accepteren dat er een risico bestaat dat sommige ideeën niet zullen werken. Dat risico kunnen de meeste andere landen namelijk niet nemen.”
Hoe rinkelt de kassa?
De vraag die opkomt is: wat is nu eigenlijk de kassa van de Zandmotor? Daarop zegt Annemiek Nijhof: “Interessante vraag. Voor het antwoord moet je breder kijken dan het financiële resultaat van marktpartijen zoals de aannemerij en adviesbureaus.. Want veel van de vraagstukken over water gaan over het uitgeven van publiek geld. Het argument om destijds positief te besluiten over de Zandmotor was kostenbesparing op de jaarlijkse dure zandsuppleties die nodig zijn voor het kustfundament. Kortom: het verdienmodel zat niet bij de aannemers, maar lag opgesloten in het feit dat we als BV Nederland veel publiek geld konden besparen met de Zandmotor. Als het gaat om kassa moeten we dus steeds kijken waar de revenuen van onze innovaties terecht komen. En we moeten de assertiviteit ontwikkelen om de rekening neer te leggen daar waar die thuishoort. Vaak is dat diegene die ons algemene belang behartigt.”
[arve url=”https://www.youtube.com/embed/d5NsUChmuWU” /]
Het is de derde parel uit de Gouden Driehoek.
