Het kabinet heeft afgelopen april de Oceanennotitie aangeboden gekregen van minister Koenders van Buitenlandse Zaken. De bescherming en het duurzaam gebruik van internationale gebieden, waaronder internationale wateren wordt hierin beschreven. Het rapport geeft de Nederlandse richting aan Sustainable Development Goal 14, verantwoord beheer van zeeën en oceanen, van de VN.
Belang van gezonde oceanen
Het belang van gezonde oceanen voor Nederland en de wereld kan nauwelijks worden overschat. Oceanen spelen een cruciale rol in het leefbaar houden van de aarde door het produceren van zuurstof en het opnemen van warmte en CO2. Daarnaast vormen oceanen een belangrijke bron van werkgelegenheid in de scheepvaart-, toerisme-, visserijsector en de maritieme industrie, en dragen bij aan wereldwijde economische groei en welvaart. Oceanen zijn belangrijke verbindingswegen voor mensen, landen en handelsstromen, en spelen in toenemende mate een rol in de voedselvoorziening van een groeiende wereldbevolking.
De oceanen verkeren in een slechte gezondheid, waardoor de bovenstaande (gebruiks)functies onder druk komen te staan. De gevolgen van verzuring en opwarming van de oceanen, waaronder veranderende biodiversiteit en zeespiegelstijging, zijn al zichtbaar in de Noordzee en de Caribische zee. Daarnaast resulteert menselijk handelen in, op en rond de zeeën en oceanen op veel plaatsen in marien zwerfvuil, onderwatergeluid en overbevissing. Een duurzaam gebruik en behoud van de oceanen en een goede invulling van SDG 14 vragen een internationale, ambitieuze inzet, binnen de kaders van het VN- Zeerechtverdrag, gericht op adequaat internationaal beheer. Momenteel is de mondiale juridische en bestuurlijke structuur ontoereikend om de toekomstbestendigheid van de oceanen te garanderen.
Inzet van het Koninkrijk
Het Koninkrijk der Nederlanden werkt actief aan het versterken van het internationaal beheer van de oceanen door bindende afspraken ter bescherming van de oceanen te maken, handhaving van de wet- en regelgeving op volle zee te bevorderen, en onderlinge samenwerking en coördinatie tussen de voor oceaanbeheer relevante internationale, regionale en sectorale gremia te versterken. Zo is Nederland nauw betrokken bij de totstandkoming van bindende afspraken voor de bescherming van biodiversiteit in gebieden buiten de nationale rechtsmacht van staten en bij de ontwikkeling van beleid en regelgeving ten aanzien van diepzeemijnbouw.
Daarnaast zet Nederland zich in om de economische ontwikkelingen op volle zee, die mogelijkheden bieden voor economische groei in kuststaten, waaronder Small Island Developing States en ontwikkelingslanden, op een duurzame en inclusieve manier te laten plaatsvinden. Hierbij wordt de nadruk gelegd op het verduurzamen van economische activiteiten op zee, door in internationale gremia strengere milieueisen op te stellen, en het ontwikkelen van nieuwe, duurzame economische mogelijkheden in de mariene en maritieme sector (blauwe groei). Zo zet het Global Network for Action on Blue Growth and Food Security, waarvan het Koninkrijk co-voorzitter is, nieuwe en innovatieve activiteiten en partnerschappen op om blauwe groei te bevorderen. Kennis, expertise en innovaties van Nederlandse en Caribische kennisinstellingen en bedrijven spelen daarbij een belangrijke rol.
Voortdurende gezamenlijke inspanning
In de oceanennotitie zijn de beleidsuitgangspunten, acties en ambities van het Koninkrijk verder uitgewerkt. De notitie beschrijft geen nieuw beleid maar heeft tot doel de nationale en internationale inzet van Nederland te optimaliseren door coördinatie tussen en integraliteit in de aanpak van de verschillende beleidsterreinen te bevorderen.
Met deze notitie zijn de problemen op volle zee natuurlijk nog niet opgelost. Verantwoord oceaanbeheer vraagt een voortdurende inspanning van het kabinet, in samenwerking met andere landen, nationale en internationale organisaties, de private sector en het maatschappelijk middenveld. Met een omvangrijke maritieme sector, toonaangevende maritieme en mariene kennisinstituten en maatschappelijke initiatieven die bijdragen aan de gezondheid van de oceanen is het Koninkrijk een belangrijke partner om de toekomstbestendigheid van de oceanen te waarborgen. Lees ook de aanbestedingsbrief.
