“Diamonds are forever, so are plastics”, zei oceanograaf captain Charles Moore op de internationale oceanentop op 28 en 29 juni in Den Haag. Ruim 1000 deelnemers -vooral wetenschappers, ondernemers en beleidsmakers- bezochten het evenement met als thema de toekomst van onze oceanen. De focus lag daarbij op aanpak van de plastic problematiek.
Leg 7 from Auckland to Itajai, day 18 on board AkzoNobel. 05 April, 2018. Lightning Storm Approaches Team Akzonobel on Last night.
Opening
De helden van de oceanentop waren ongetwijfeld de wedstrijdzeilers van de VOR. Tijdens de race werkten enkele zeilers mee aan een wetenschappelijk programma. Ze leverden dagelijks tien minuten kostbare slaaptijd in om gegevens over microplastics en oceaanverzuring te kunnen verzamelen. Na een reis van negen maanden om de wereld beklommen deze zeilers het podium om daar hun ervaringen te delen. Schipper Dee Caffari: “De oceanen zijn ons speelveld. Wij zijn getuigen van de veranderende oceanen. We zien en meten overal (micro)plastic, zelfs op de meeste afgelegen plaatsen in de wereld. Dat moet stoppen.” Daarmee was de toon van het congres gezet.
Enkele highlights
“Tijdens de negen maanden durende zeilwedstrijd om de wereld organiseerde de VOR in totaal zeven internationale ocean summits, maar deze in Scheveningen spant toch wel de kroon,” zei BBC-presentator Paul Rose (moderator) ter introductie van de bijeenkomst. Daarmee doelde hij waarschijnlijk op de reeks bijzondere gasten en sprekers die samen ‘the scene’ van de oceanentop vormden.
EU Commissaris Karmenu Vella (milieu, maritieme zaken en visserij) en minister Cora van Nieuwenhuizen (ministerie Infrastructuur & Waterstaat) benadrukten beide het belang van het voorgestelde EU verbod op single-use-plastics. Vella: “Plastic afval eindigt in de lucht, de bodem, het water, de oceanen en in ons voedsel. Daarom moeten alle landen samenwerken aan regelgeving om het probleem aan te pakken. Niet alleen in Europa maar wereldwijd.”
Minister Van Nieuwenhuizen bracht de plastic problematiek in verband met de noodzakelijke transitie naar een circulaire economie. Daarnaast trok ze de oceaanproblematiek in een breder perspectief. “Het gaat ook om verduurzaming van de internationale scheepvaart. Hoewel de scheepvaart buiten de klimaatafspraken van Parijs valt, wordt er in IMO-verband gewerkt aan green shipping.” Tenslotte verwees ze naar de opruimactie van Boyan Slat, de Ocean Clean Up, die in 2018 van start gaat (https://www.theoceancleanup.com/milestones/).
Prinses Laurentien (president Flora & Fauna International) benadrukte vooral het belang om meer vaart te maken met het aanpakken van de problematiek. “Er bestaan al veel innovatieve oplossingen. Kan de transitie niet wat sneller? Wij volwassenen handelen veel te traag. Er valt veel te leren van kinderen.” Daarbij verwees ze naar het werk van de Missing Chapter Foundation .
Leg 8 from Itajai to Newport, day 5 on board Turn the Tide on Plastic. 27 April, 2018.
Oceanograaf captain Charles Moore vatte het plastic probleem kernachtig samen: “Diamonds are forever: so are plastics.” Hij wees daarbij op de plastificering van al het biologische leven op de planeet. “Plastic kent geen life cycle: het verdwijnt immers niet meer. Organismen kapselen plastic daarom in het lichaam in. Ook mensen krijgen ermee te maken. Microplastics worden uiteindelijk nanoplastics en die passeren onze celmembranen. Deze stoffen beïnvloeden onze hormoonhuishouding.”
Als voormalig directeur Greenpeace Nederland heeft wethouder Liesbeth van Tongeren van de gemeente Den Haag zelf ervaring met onderzoek naar microplastics in de oceanen. Van Tongeren: ”De zee heeft ons altijd veel gegeven. En wat geven mensen terug aan de zee? Rommel. Om daar iets aan te doen worden hier regelmatig beach clean-ups georganiseerd.” Vanuit haar rol als wethouder ondertekende ze namens de gemeente Den Haag de UNEP-campagne Clean Seas. Daarmee beloofde ze plechtig te handelen overeenkomstig deze pledge.
CEO Thierry Vanlancker (AkzoNobel) gaf toe zelf niets met zeilen te hebben, maar des te meer met verven en coatings voor de scheepvaart. Als een van de sponsoren van het evenement is het bedrijf betrokken bij diverse innovaties op het gebied van (biocidevrije) scheepsconservering met als doel het verminderen van het energieverbruik tijdens het varen. Daarnaast kondigde de firma aan om big data over aangroei op schepen beschikbaar te stellen aan geïnteresseerde havenautoriteiten.
Astronaut André Kuipers trakteerde de bezoekers op beelden van de aarde gezien vanuit de ruimte. Daarbij wees hij op de omvang en het belang van de oceanen voor de planeet.
Onder leiding van Amerikaanse journalist Chip Giller was er tenslotte een kort debat over het belang van samenwerking tussen politiek (Lisa Svensson, directeur Oceanen bij UN-Environment), industrie (Lewis Perkins, president Cradle to Cradle Products Innovation Institute) en filantropen (Wendy Schmidt, president van The Schmidt Family Foundation).
Kern van die discussie was dat het hergebruik van plastics snel geregeld moet worden. “Recycling kan alleen als er in het productontwerp al rekening mee gehouden wordt.” Volgens de sprekers moeten overheden zorgen voor regels die de productie van niet-recyclebare materialen aan banden leggen, en voor richtlijnen die circulair ontwerpen ondersteunen. De industrie moet werken aan openbare productbibliotheken c.q. databanken met daarin stofeigenschappen van (te recyclen) materialen.
Daarnaast ging de discussie over investeren in innovaties en de bijbehorende risico’s: “Het bedrijfsleven zou meer risico’s kunnen nemen en sneller kunnen werken dan de overheid, omdat ze niet werken met belastinggeld.” Duidelijk werd dat de drie partijen op het podium elkaar hard nodig hebben om beschikbare oplossingen op te schalen en snel operationeel te krijgen.
The Hague Stopover, Ocean Summit. 29 June, 2018.
Workshops
Na het plenaire deel van de top volgde er een reeks inhoudelijke breakout sessions. Hans Huis in ’t Veld, voorzitter van Topsector Water & Maritiem, benadrukte vooraf het bijzondere karakter van de internationale bijeenkomst. ”Door samenwerking in de gouden driehoek -overheid, wetenschap en bedrijfsleven- staat Nederland inmiddels op de derde plaats in de Global Innovation Index. Deze succesformule gaan we nu ook toepassen op de oceanenproblematiek. We zien deze brede aanpak bijvoorbeeld terug in de negen thematische workshops.”
Daarmee doelt hij op de sessies over duurzame energie en drijvende structuren; zero emission shipping; circulaire economie; blue sea thinking (samenwerken met de natuur); blue invest (waar investeerders en start ups elkaar ontmoeten); Op vrijdag 29 juni waren er nog drie workshops: over de NICO-expeditie (wetenschappelijk onderzoek aan boord van het schip de Pelagia); blue revolution (een Lagerhuisdebat over o.a. deepsea mining, renewable energy, aquacultuur en visserij, meervoudig ruimtegebruik). En tenslotte een sessie over ‘ocean impact on human health’ (o.a. toxicologisch onderzoek naar invloed van plastic in het menselijk lichaam);
Bron: Noordzeeloket
